بیمه

گاه افراد به علل مختلف دچار صدماتی میشوند که بهتنهایی قادر به حلوفصل آن نیستند در این هنگام بیمه با مدیریت صحیح خود به افراد این توانایی را میدهد تا این لطمات را جبران و این وقایع ناگوار را از سر راه خود بردارند.
درواقع در این فرایند بیمهگر میکوشد تا از محل پرداخت وجوه بیمهگذارها که بهمنظور خرید بیمهنامه پرداختنمودهاند به جبران خسارات پرداخته و در حل این حوادث ناخواسته شریک و سهیم باشد، در اینجا سخن از تعهدی است که بیمهگر را ملزم میدارد تا حوادث احتمالی در یک دورۀ خاص را با ارائه خدماتی سازمانیافته مرتفع نماید و در صورت وقوع هر نوع خسارت از بیمهگذار حمایت مالی کند.
بیمه و سیر تاریخی آن
با گذری در تاریخ متوجه میشویم که بیمه از همان دیرباز در میان مردم رواج داشته و درواقع بهنوعی هم دوستی وهم دردی اطلاق میگشته است که افراد سعی مینمودهاند در برطرف نمودن آلام یکدیگر شریک بوده و فشار ناشی از حوادث تلخ را تا حد امکان از دوش هم بردارند.
کشورهای پیشرفته بیمه را وسیلهای برای توسعۀ اقتصادی خود دانسته وهم دوش دیگر صنایع به آن پایبند بوده و برایش ارزش قائلاند اما امروزه کشورهای جهان سوم نیز با اصطلاح بیمه دیگر چنان بیگانه نیستند و آنگاهکه زخمی حوادث یا درگیر فوت سرپرست خانواده خود هستند بیمه را بهترین ملجأ و مأوای خود دانسته و از امکاناتی که در اختیارشان قرار میگیرد نهایت بهره را میبرند.
در ایران چه قبل از انقلاب و چه بعدازآن باوجود تمامی مشکلاتی که کشور را درگیر خود نموده بود بیمه توانست جایگاه خود را در میان مردم بازکرده و با بالا رفتن آگاهی افراد از مزایای آن شاهد افزایش تقاضا و ایجاد شعب در سطح شهرهای مختلف کشور باشیم، بیمه دانا، بیمه البرز، بیمه آسیا و… از انواع شرکتهای بیمهای در سطح کشور میباشند که با رعایت اصولی چون: اصل نفع بیمه، اصل حسن نیت و اعتماد متقابل، جبران خسارت، جانشینی، سبب بلافصل خسارت و… به فعالیتهای قانونی خود میپردازند.
اصل نفع بیمه
در این اصل بهخوبی مشخص میگردد که بین شخص بیمهگذار و آنچه بیمهشده رابطۀ تنگاتنگی وجود داشته و آن شخص از خطرات احتمالی بر بیمهشده خسارتدیده و بقاء موضوع برای او مهم و حیاتی باشد.
اصل حسن نیت
این اصل در تدوین قرارداد بیمه از اهمیت فوقالعادهای برخوردار است تا حدی که ممکن است به عدم پرداخت خسارت یا وجوه پرداختی بیمهگذار در صورت اثبات خلاف و تناقض بین مطالب ارائهشده توسط بیمهگر بی انجامد، پس هرچه صداقت در این میان حاکم باشد ارزیابی خطر راحتتر و پیشگیری از آن امکانپذیرتر است.
جبران خسارت
پرداخت غرامت فقط باید تا حدی باشد که صدمات ناشی را جبران نماید، هر میزان وجه اضافی باعث از بین رفتن ملاکهای اساسی تشکیل چنین سازمانهایی میشود و زمینۀ سودجویی افراد نا به کار را فراهم کرده و باعث منفعتطلبی برخی از آنها میشود تا با ایجاد خسارتهای ساختگی وجههایی غیرواقعی را از سازمانهای بیمه دریافت نمایند.
اصل جانشینی
اگر خسارت از طرف هر شخص حقوقی یا سازمان دیگری به بیمهگذار وارد شود شرکت بیمهگر داوطلبانه بهمنظور سهولت کار خسارت را به بیمهگذار پرداختنموده و خود به دنبال دریافت خسارت از طرف واردکنندۀ آن میرود.
سبب بلافصل خسارت
این اصل روشنکنندۀ این موضوع است که شرکت بیمهای فقط موظف به پرداخت خسارت در مورد همان علتی است که حق بیمه در مورد آن دریافت نمودهاند و بروز آن مشکل با هر دلیل دیگری مسئولیت را از آن شرکت ساقط مینماید، مثلاً بیمۀ آتشسوزی فقط وظایف برطرف نمودن خسارات از این جنبه را بر دوش بیمهگر تحمیل میکند و بروز خطرات احتمالی دیگر مانند زلزله اگرچه به آتشسوزی منجر شود را بر عهدۀ بیمهگر نمیگذارد.
انواع بیمه
شما برای انتقال این بار مالی به فرد یا سازمان دیگر میتوانید روشهای مختلفی را برگزینید که این خود باعث به وجود آمدن انواع مختلف بیمه در میان شرکتها گشته است، از بیمۀ افراد گرفته تا بیمههای سازمانی که بهموجب امنیت بخشیدن به کارمندان و کارگران حین انجام فعالیت است تا بیمۀ مخصوص به اتومبیلها و حتی گاهی پا را فراتر گذاشته و به سراغ مسئولیتپذیری در قبال کالاهای داروئی، صنعتی و… میرود و گاهی حتی حضور آن را در ساختوسازهای عمرانی و زیربنایی نیز شاهد هستیم مانند انواع سد و ساخت نیروگاههای عظیم، حیطۀ مسئولیت آن به زمین و خطرات زمینی محدود نمیشود و گاهی آسمان نیز محل جولانگاه آن میشود، مسافرتهای هوایی، بیمۀ فرودگاهها و … نمونههایی برای صدق این مطلب است.
در اینجا با انواع دستههای بیمه بیشتر آشنا میشویم.
اشخاص:
که بیمه اشخاص خود شامل عمر، حادثه، درمان میشود.
اموال:
بیمه اتومبیل (شخص، ثالث، بدنه)، آتشسوزی، مهندسی، حملونقل (ترانزیت، واردات، صادرات،…) از موارد آن است.
مسئولیت:
- رئیس در قبال کارمندانش
- پزشکان و پیراپزشکان
- مسئولان فنی بیمارستانها
- سرایت آتشسوزی و انفجار به ساختمانهای مجاور
بیمههای خاص:
این نوع بیمه نیز شامل وامهای بانکی، مبالغ در صندوق و … میشود.
اصطلاحات ناآشنای بیمه:
بیمهگر:
شرکتی که مسئولیت انجام تمامی نکات درجشده در بیمهنامه را برعهدهگرفته و خود را موظف به انجام تکتک موارد آن میداند در اصطلاح سازمان بیمه یا بیمهگر اطلاق میشود.
بیمهگذار:
هر شخصی که با مراجعه به شرکت بیمهای فرم بیمهنامه را پرکرده و قراردادی بین خود و بیمهگر منعقد مینماید و بهواسطۀ آن متعهد میشود تمامی وجوه حق بیمه را پرداخت نماید بیمهگذار نامیده میشود.
بیمهشده:
هر فردی که بهواسطۀ ارائه خدمات به وی، بیمه، تنظیم و قرارداد منعقد میگردد.
ذینفع:
با تعیین بیمهگذار میتوان نام فرد یا افرادی را در بیمهنامه بهمنظور دریافت بخش یا تمامی حق بیمه اضافه نمود که به آن ذینفع گفتهشده و بیمهگر میتواند خسارت را به وی پرداخت نماید.
حق بیمه:
همان مبلغ مشخصی است که باید در زمانهای تعیینشده از طرف بیمهگذار به بیمهگر پرداخت شود.
موضوع بیمه:
موضوع بیمه دارای گستردگیهای زیادی است که وسعت آن میتواند بهاندازه تمامی خساراتی باشد که ممکن است بر هر فرد واردشده و او را متضرر نماید و آن فرد در برابر آن احتیاج به حمایت داشته باشد.
فرانشيز:
میزان هر خسارت است که توسط بیمهگذار تعیین و در بیمهنامه ثبت میگردد.
مدت اعتبار بیمهنامه:
هر بیمهنامه از مدتزمان مشخصی شروع و تا مدتزمان مشخصی اعتبار دارد که بعد از گذشت آن افراد ملزم به تمدید قرارداد بیمهای خود میباشند.
وظایف بیمهگر:
- پرداخت بهموقع خسارات احتمالی
- آگاهی دادن کامل به بیمهگذار در مورد وظایفش
- آشنا نمودن بیمهگذار با حقوقش
- رازداری
وظایف بیمهگذار:
- اعلام موارد احتمال ایجاد خطر در مورد بیمهشده
- پرداخت وجه بیمه
- آگاهی دادن بیمهگذار از تغییر شرایط نگهداری بیمهشده
- پرهیز از ایجاد آسیب اختیاری یا تشدید خسارت
- اطلاع از میزان و ایجاد خسارت در اسرع وقت به بیمهگر
موارد فسخ بیمه:
- عدم پرداخت بهموقع حق بیمه
- اعمال خطر بیشتر و سهلانگاری در اطلاعرسانی به شرکت بیمه
- اعلام قیمتی غیرواقعی در مورد بیمهشده
- بیان اطلاعاتی نادرست و یا جعلی
- منحل گشتن شرکت بیمه
- کاهش خطرات احتمالی بیمهشده و پرهیز از جوابگویی شرکت بیمهای مذکور
تمامی این موارد میتواند حق فسخ را برای بیمهگر یا بیمهگذار ایجاد کرده و در مورد مازاد پرداختی باید بیمهگر و بیمهگذار طی جلساتی به مصالحه برسند.